درمان کانال ریشه یا عصب کشی دندان چیست؟ معادل انگلیسی عصب کشی دندان Root Canal Treatment است. درمان کانال ریشه یکی از خدمات دندانپزشکی و برخی از تکنیکهای آن نوعی جراحی دندان هستند. این جراحی دندان اندودنتیک شامل برداشتن قسمت مرکزی و نرم دندان (پالپ) است. پالپ از عصبها، بافت همبند و رگهای خونی تشکیل شدهاست که به رشد دندان کمک میکنند. این فرایند درمانی برای ترمیم و نجاتدادن دندانی که بهشدت پوسیده یا عفونی شدهاست، استفاده میشود. در اکثر موارد، این درمان توسط یک دندانپزشک عمومی یا دکتر متخصص عصب کشی دندان و درحالیکه تحت بیحسی موضعی هستید انجام میشود. چه زمانی به عصب کشی دندان نیاز داریم؟ این علائم به شما که نشان میدهند که یکی از دندانهای شما به عصب کشی نیاز دارد: دندان درد شدید هنگام جویدن یا اعمال فشار حساسیت طولانیمدت (درد) به دمای گرم یا سرد (حتی پس از این که محرک گرم یا سرد از بین رفت) تغییر رنگ (تیره شدن) دندان ورم و حساسیت در لثه مجاور دندان آسیبدیده آبسه مقاوم یا تکرارشونده روی لثه. البته گاهی اوقات دندانی که باید عصب کشی شود، هیچ علائمی را نشان نمیدهد. مراقبتهای قبل از عصب کشی برای انجام این روش درمانی، حتما باید اطمینان حاصل کنید که از سلامت کافی برخوردار هستید. قبل از مراجعه به دندانپزشک برای درمان کانال ریشه، داشتن یک خواب خوب در شب ضروری است. بدنتان باید قوی باشد و سیستم ایمنیتان باید در بهترین وضعیت خود باشد. در این صورت میتوانید درمان را تحمل کنید و دوره بهبودی سریع و موفقی داشته باشید. یکی از اقدامات مؤثر برای تقویت سیستم ایمنی این است که خوب غذا بخورید. بدنتان به تمام مواد مغذی ضروری نیاز دارد. مراقبتهای پس از عصب کشی بعد از درمان بهتر است کارخهای زیر را انجام دهید تا دندان سریعتر ترمیم شود: آب گرم همراه با نمک را غرغره کنید. پس از درمان کانال ریشه آسیبدیده، لثه اطراف دندان درمان شده به میزان زیادی در معرض عفونت قرار دارد. در صورت بروز عفونت، ممکن است فرد درد بسیار زیادی را تجربه کند. برای جلوگیری از بروز آن، شستشوی منظم دهان با آب گرم و مقداری نمک، به تمیز نگهداشتن دهان و جلوگیری از بروز عفونت کمک زیادی میکند. تا چند روز از انجام هرگونه فعالیت شدیدی خودداری کنید. تاحدامکان چند روز اول پس از عصب کشی، کمی به خودتان استراحت دهید. حداقل به مدت ۴۸ ساعت، هیچگونه فعالیت بدنی شدیدی را انجام ندهید. این به این معناست که از انجام فعالیتهایی نظیر دویدن، کوهنوردی و ورزش خودداری کنید. دندانهای خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. بعد از درمان کانال ریشه، روتین بهداشت دهان و دندانتان را تغییر ندهید. شکلگیری پلاک منبع اصلی پوسیدگی دندان است. به همین علت از رعایت بهداشت غافل نشوید. مراقبت باشید که بهآرامی مسواک بزنید تا به لثه و دندانی که تحت درمان قرار گرفته آسیبی وارد نکنید. از جویدن مواد غذایی سفت و ترد خودداری کنید. قبل از این که بتوانید دوباره به سبک زندگی عادیتان برگردید، به دندانهایتان زمان کافی برای بهبودی بدهید.
بهبود ظاهر دندان ها بدون شک دلیل اصلی انجام بسیاری از ارتودنسی هاست. طبق تحقیقات به عمل آمده بیشتر کودکان بخاطر دندانهایشان بیشتر از نوع پوشش یا وزن و قدشان مورد تمسخر هم سن های خود قرار میگیرند و در نتیجه وجود دندانهای نامرتب تاثیرات قابل توجهی بر اعتماد به نفس کودکان میگذارد. البته مرتب بودن دندانها دلیلی بر تنبلی کردن در تمیز کردن دندانها نیست. اگر مسواک زدن دندانها ضعیف انجام شود، اهمیتی ندارد که چقدر دندانهای مرتبی دارید بهرحال شرایط برای بیماری و پوسیدگی ها ایجاد میشود . ارتودنسی معمولا برای کودکان از زمانی شروع میشود که دندانهای بزرگسالی آنها شروع به رشد میکند. براساس تحقیقات، بچه ها باید اولین مراجعه به ارتودنتیست رو قبل از تمام شدن هفت سالگی داشته باشند. در حالیکه خیلی از بچه ها در این سن به درمان احتیاج ندارند ولی زمان خوبی است که چک آپ انجام شود به علاوه کودکانی که خیلی زود به ارتودنسی احتیاج پیدا میکنند میتوانند از پروسه های سنگین دندانپزشکی در بزرگسالی جلوگیری کنند. این روش درمانی در بزرگسالان شروع نمیشود مگر زمانی که دهان و دندان شما استاندارد های لازم بهداشت دهان را داشته باشد و ارتودنسی ریسک ابتلا به پوسیدگی و مشکلات لثه را افزایش ندهد.
ارتودنسی یا ارتودنتیکس (Orthodontics) عبارت است از تخصص پزشکی که به بررسی، تشخیص و درمان نامرتبی و عدم هماهنگی دندانها که به آن مال اکلوژن (malocclusion) هم می گویند، میپردازد. ارتودنسی به عنوان یک رشته پزشکی تخصصی که به تشخیص، پیشگیری و درمان اختلالات دندانها و فکها میپردازد، در سالهای اخیر بسیار پرطرفدار شده است. در این روش درمانی از طریق ارتودنسی ثابت یا ارتودنسی متحرک، تلاش میشود تا دندانها را در موقعیت صحیح قرار داده و تراز آنها را بهبود ببخشد. این روش درمانی معمولاً برای ترمیم عیوب ترازی دندانها مانند جابجایی، چپ و راست شدن و پیچیدگی استفاده میشود. البته باید بدانید که هزینه ارتودنسی در روش های مختلف درمانی به دلیل فاکتورهای متعدد متفاوت است. چه زمانی باید به متخصص ارتودنسی مراجه کنید؟ اگر فک و دندانها به درستی رشد نکنند و یا دندانها به صورت نرمال و طبیعی جا برای رشد نداشته باشند و یا دچار نامرتبی دندانها باشند یا فک بالا یا پایین بیش از حد جلو یا عقب باشند به صورت کلی فک یا دندانها در موقعیت مناسبی قرار نداشته باشند نیاز به مراجعه به متخصص ارتودنتیست است البته این نامرتبی ها در حالت کلی بیماری نیست و بر سلامت جسمی تاثیر شدیدی ندارد اما به مرور این بهم ریختگی میتواند باعث تسریع در روند آسیب دیدگی دندانها بشود. اما در صورتی که این ناهنجاری ها و نامرتبی های فکی شدید باشد ممکن است در سیستم هاضمه و توانایی خوردن غذا و یا حتی گفتار تاثیر بسزایی داشته باشد. به طور کلی اگر یکی از این مشکلات زیر را دارید بهتر است به یک ارتودنتیست مراجعه کنید: حالتی که دندانهای بالایی روی دندانهای پایینی قرار میگیرند و آنها را پوشش میدهند (overbite) زمانی که دندانهای پایینی جلوتر از دندانهای بالا قرار میگیرند (underbite) در حالی که دهان شما بسته است دندانهای بالایی پشت دندانهای پایینی قرار میگیرند (crossbite) زمانی که دندانها را روی هم میگذارید فاصله ای بین دندانهای بالا و پایین وجود دارد(open bite) فضاهایی که به صورت رندوم بین دندانها وجود دارد(spacing) زمانی که دهان شما فضای کافی برای دندانها ندارد که باعث روی هم افتادن دندانها میشود(crowding).
ایمپلنت دندان راه حل محبوب و موثری برای جایگرینی دندانهای از دست داده شده است. اولین سوال این است که ایمپلنت چیست؟ قبل از اینکه ایمپلنت به وجود آید، افراد دارای پروتز دندان قادر به جویدن انواع بسیاری از مواد غذایی نبودند. امروزه این مشکل با استفاده گسترده از ایمپلنت دندان مرتفع شده است. کوتاهترین تعریف ایمپلنت دندان میتواند این باشد که “ایمپلنت یک دندان مصنوعی دائمی برای جایگزینی دندان و یا دندانهای از دست رفته است که درست همانند دندانهای طبیعی عمل می کند”. ایمپلنتهای دندانی طراحی شدند تا ساختار طبیعی دندان را تقلید کنند و یک پایه باثبات برای تاج یا پل دندان فراهم کنند. ایمپلنت ها فواید بسیاری از جمله ظاهر خوب، بالا بردن توانایی جویدن، و دوام طولانی مدت را عرضه میکنند. فهمیدن پروسه درمان و ملاحظات اطراف انجام ایمپلنت برای افرادی که به دنبال این روش هستند تا سلامت دندان و زیبایی ظاهر خود را حفظ کنند واجب است.